“E-atıklardaki kıymeti ortaya çıkarmalıyız”

İklim değişikliği, etraf kirliliği ve sürdürülebilirlik üzere üzerinde yaşadığımız gezegenin geleceğinde kritik rol oynayan mevzular, dünya genelinde Nisan ayına yayılan Dünya ayı, 22 Nisan Dünya günü üzere özel tarihlerde daha da sık gündeme geliyor. Öte yandan her geçen gün dijitalleşen dünyada etraf sıkıntılarına da yenilerinin eklendiği görülüyor. Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü Işıl Hasdemir, e-atıkların çağımızın en süratli büyüyen global etraf meselelerinden biri olduğuna dikkat çekiyor. 

Elektronik aygıtlara yönelik global talep artışının, kullanılmış ve atıl hale gelmiş aygıtların sayısı da artırdığını söyleyen Işıl Hasdemir, “Dünya Ekonomik Forumu’na göre 2022 yılında 57 milyon tondan fazla elektronik aygıtın ıskartaya çıkarıldığı iddia ediliyor. Tartı olarak düşünüldüğünde 82 bin okul servisi yahut 4 bin 700 Eyfel Kulesi’ne muadil büyüklükte bir atıktan kelam ediyoruz. Ne yazık ki bu yalnızca tek bir yılda oluşan e-atık. Bunların sırf yüzde 17,4’ü her yıl e-atık olarak geri dönüştürülüyor” diyor. 

Cihazlara ikinci bir baht vermek mümkün

Geri kazanım ve geri dönüşüm projeleri sayesinde ömrünü tamamlamış elektronik aygıtlara ikinci bir talih vermenin mümkün olduğunu belirten Hasdemir, Dell Technologies’in bu alanda yaptığı çalışmalara da değiniyor: “Ömrünü tamamlamış elektronik aygıtlar, yine kullanım yahut geri dönüşüm için iade edildiklerinde öteki kullanımlar için faydalanılabilecek bedelli, yine kullanılabilir bileşenler, kesimler ve mineraller içeriyor. Bileşenler ve materyaller tekrar kullanıldığında elektronik aygıtların karbon ayak izi azalıyor zira ömürlerini uzatmış oluyoruz. Tekrar kulanım için geri kazandığımız her bir yarım kilo çelik, alüminyum, plastik yahut bakır için yarım kilo materyalin sıfırdan üretilmesini yahut topraktan elde edilmesini önlemiş oluyoruz. Dell Technologies olarak geliştirdiğimiz geri kazanım ve geri dönüşüm hizmetleri sayesinde iade edilen ömrünü tamamlamış elektronik aygıtlara ikinci bir talih veriyoruz. Böylelikle kullanım ömürlerini uzatıyor ve döngüsel iktisadın hızlanmasına takviye oluyoruz.  2007’den bu yana yaklaşık 1,3 milyar kg fazla kullanılmış elektroniğin geri kazanımını sağladık.”

Tasarımdan geri dönüşüme, döngüsellik ön planda 

Hasdemir, ömrünü tamamlamış elektronik aygıtların e-atığa dönüşmesini önlemek ve bu aygıtların kıymetini ortaya çıkarmaya yönelik çalışmalarıysa şöyle ayrıntılandırıyor:  “Döngüselliği eser dizaynının her alanına dâhil ediyoruz. Çevrimiçi eser kılavuzları sağlayarak, Dell AR Asistanımız üzere hizmetler sunarak ve daha aktif onarılabilirlik için tasarım yaparak tüketicilerin aygıtlarını onarmalarını kolaylaştırıyoruz. Elektronik cihazlarımızı ne kadar uzun mühlet kullanımda tutarsak tesiri de o kadar büyük oluyor. Teknolojinin artık kullanıcıların muhtaçlıklarını karşılamadığı durumlarda, ömrünü tamamlamış aygıtların geri kazanımı ve geri dönüşümü için hizmetler sunuyoruz. Yine kullanımı en üst seviyeye çıkarmak için de çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Bir aygıt iade edildiğinde dataları temizlemek ve güvenliğini sağlamak, kullanımına devam edilmesi için tekrar satılabilecek yahut bağış yapılabilecek sistemleri yenilemek, hayat döngüsünü uzatmak için kullanılabilir tüm kesimlerden yararlanmak, yeni Dell eserlerinde yine kullanmak üzere plastik, mıknatıs ve alüminyum üzere değerli gereçleri ayırıp çıkarmak ve başka tüm gereçleri sorumlu bir biçimde geri dönüştürmek gibi uygulamalarımız bulunuyor.”

Satın alınan her esere karşılık bir eser geri dönüştürülüyor

Dell Technologies olarak döngüsel ekonomiyi güçlendirmeyi öncelikleri ortasında aldıklarına ve somut maksatlar belirlediklerine dikkat çeken Hasdemir, bu kapsamda farkındalığı artırmaya yönelik çeşitli projelere de imza attıklarını belirtiyor. Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü, “2030 yılına kadar, bir müşterinin satın aldığı her eser için muadil bir eseri yine kullanacak yahut geri dönüştüreceğiz. Mevcut geri dönüşüm hizmetlerimize ek olarak, ferdi ve kurumsal müşterilerin kullanılmış elektronik aygıtlarını iade etmelerini kolaylaştırmak için yenilikçi ek formüller bulmaya devam ediyoruz. Geçtiğimiz yıl, elektronik geri dönüşümünün değeri konusunda farkındalığı artırmak ve insanları bu istikamette teşvik etmek için pilot programlar başlattık. Makul dizüstü bilgisayar modellerini satın alan tüketicilere, eski aygıtlarını iade ederken yeni aygıtlarla gelen kutuları kullanmalarını teşvik eden bir paket üstü geri dönüşüm iletisiyle ulaştık. 

Öte yandan Türkiye’de pandemi periyodunda başlattığımız EvdeKal Ormanı isimli bir projemiz var. Tamamı bayan üreticiler tarafından yapılan tohum toplarını bu süreçte drone’lar aracılığıyla tabiata armağan ettik.  Projenin ikinci fazındaysa tüm Dell eserlerinin ambalajında yer alan olan QR kodlu etiketlerle EvdeKal ormanına tohum atışı yapmaya devam ediyor, satın alınan her Dell eseri için beş adet tohum topu atışı yapıyoruz. 

25 yılı aşkın müddettir vermeye başladığımız global geri dönüşüm hizmetlerimizi, değişen kişisel ve kurumsal tüketici taleplerine ahenk sağlamak için geliştirmeye devam ediyoruz. Yalnızca Dell değil, her marka eserin yenileme, tekrar kullanım ve geri dönüşümünü artırmak ismine yenilikçi çalışmalar yürütüyoruz. Kullanım ömrünü tamamlamış aygıtınızı bugün takas ederek yahut geri dönüştürerek e-atıkların önüne geçmemize yardımcı olabilirsiniz. Tıpkı vakitte Dell’in Geri Dönüşüm Çözümleri sayfasını ziyaret ederek bu süreçleri nasıl gerçekleştirebileceğiniz hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Biz e-atıkların bedelini ortaya çıkarmaya devam edeceğiz” diyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı